จิตร ภูมิศักดิ์

จิตร ภูมิศักดิ์ (25 กันยายน ค.ศ. 1930 — 5 พฤษภาคม ค.ศ. 1966) เป็นนักคิดด้านการเมือง นักประวัติศาสตร์ และนักภาษาศาสตร์ นับเป็นนักปราชญ์และนักปฏิวัติทางความคิดและวิชาการคนสำคัญของประเทศไทย จิตรเป็นนักวิชาการคนแรก ๆ ที่กล้าถกเถียงและคัดค้านปราชญ์คนสำคัญ ด้วยวิธีคิดที่มีเหตุผลและลุ่มลึก มีความโดดเด่นจากผลงานการค้นคว้าทางวิชาการที่แปลกใหม่และลึกซึ้ง ขณะเดียวกันจิตรยังมีความคิดต่อต้านระบบเผด็จการและการใช้อำนาจกดขี่ของชนชั้นสูงมาโดยตลอด

จิตรเสียชีวิตในปี ค.ศ. 1966 หลังเข้าร่วมต่อต้านการปกครองด้วยระบบทหาร โดยถูกพวกอาสาสมัครฝั่งตรงข้ามและเหล่าทหารล้อมยิง

ปรัชญา

	ข้าฯ ยังไม่แต่งงาน เพราะข้าฯ รู้สึกว่าความรู้สึกในตัวข้าฯเฉยเมยต่อความรู้สึกทางกามารมณ์และรู้สึกหนักใจในภาระการครองชีพกลัวว่าเมื่อได้หญิงใดมาเป็นภรรยาแล้วจะให้ความสุขกับภรรยาได้ไม่เพียงพอ
— ปรัชญาความรัก

	ศิลปะคือ ผลิตกรรมของมนุษย์ที่สร้างขึ้นเพื่อสะท้อนความจัดเจนอันสร้างสรรค์
— หนังสือ เรื่อง ศิลปเพื่อชีวิต ศิลปเพื่อประชาชน

	การพัฒนาประเทศไม่ใช่ว่าจะต้องละทิ้งสิ่งที่เป็นวัฒนธรรมเดิมของเราไป วัฒนธรรมที่ดีของเราก็เก็บไว้ วัฒนธรรมใหม่ที่เข้ามาก็เลือเอาในสิ่งที่ดี ที่ควร ที่เหมาะสม มาช่วยพัฒนาประเทศพัฒนาคนให้มันเจริญก้าวหน้าต่อไป การพัฒนามีได้แต่อย่าได้ลืมรากเหง้าอันดีงามของเราไปเสียหมด
— หนังสือ เรื่อง ยุคไทยพัฒนา