พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล พระอัฐมรามาธิบดินทร

พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล พระอัฐมรามาธิบดินทร (20 กันยายน ค.ศ. 1925 - 9 มิถุนายน ค.ศ. 1946) เสด็จพระราชสมภพเมื่อวันอาทิตย์ ขึ้น 3 ค่ำ เดือน 11 ปีฉลู ณ เมืองไฮเดลเบิร์ก ประเทศเยอรมนี ตรงกับวันที่ 20 กันยายน ค.ศ. 1925 เป็นพระโอรสในสมเด็จพระเจ้าพี่ยาเธอ เจ้าฟ้ามหิดลอดุลยเดช กรมหลวงสงขลานครินทร์ (ภายหลังดำรงพระอิสริยยศเป็นสมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก) และหม่อมศรีสังวาลย์ (ภายหลังดำรงพระยศเป็น "สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี") มีพระเชษฐภคินีและพระอนุชาร่วมพระชนกชนนีอีก 2 พระองค์ ได้แก่ สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ และสมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้าภูมิพลอดุลยเดช (ภายหลังทรงขึ้นครองราชสมบัติเป็นพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช)

พระราชดำรัส

ถ้าคนไทยทุกคนถือตนว่า ตนเป็นเจ้าของชาติบ้านเมืองและต่างปฏิบัติหน้าที่ของตนให้ดี ด้วยความซื่อสัตย์สุจริต และถูกต้องตามทำนองคลองธรรมแล้ว ความทุกข์ยากของบ้านเมือง ก็จะผ่านไปได้

ในวันนี้ ข้าพเจ้าได้ฟังรายงานที่นายกสภามหาวิทยาลัย แถลงถึงกิจการต่าง ๆ ที่จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัยได้ดำเนินมาในรอบปีการศึกษา พ.ศ. 2487 ปรากฏว่าการศึกษาของมหาวิทยาลัยนี้ได้ถูกกระทกกระเทือนเนื่องจากภัยทางสงคราม ถึงกับทำให้การศึกษาต้องหยุดชงักไปชั่วคราว แต่ก็เป็นที่น่ายินดีที่นิสิตของมหาวิทยาลัยนี้ ต่างพากันอาสาช่วยปฏิบัติราชการอันเป็นประโยชน์แก่ประเทศชาติในยามสงครามอย่างดียิ่ง นับว่าเป็นผู้ที่ได้กระทำหน้าที่เป็นพลเมืองดีของชาติที่สมเกียรติหวังว่า เมื่อสงครามได้ผ่านพ้นไปแล้วเช่นนี้ ทางมหาวิทยาลัยคงจะได้เร่งรัดการศึกษาให้เจริญรุ่งเรืองยิ่งขึ้นต่อไปภายหน้า ในโอกาสต่อไปนี้ ข้าพเจ้าใคร่จะขอฝากโอวาทแก่นิสิตแห่งจุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย บรรดาผู้ที่สำเร็จหลักสูตรชั้นปริญญา ซึ่งจะได้พ้นการศึกษาไปประกอบกิจการงานตามวุฒิที่ศึกษาสำเร็จไปนี้ไว้พอเป็นการเตือนสติบ้าง กล่าวคือ สำหรับนิสิตที่สำเร็จหลักสูตรซึ่งได้รับปริญญาในวันนี้ อย่าพึงเข้าใจว่า ท่านเรียนจบสิ้นการศึกษาแล้ว การศึกษาย่อมไม่มีที่สิ้นสุด ท่านต้องหมั่นแสวงหาวิชาความรู้เพิ่มเติมไว้ให้ทันสมัยอยู่เสมอ อีกอย่างหนึ่งที่สำคัญอันควรกล่าว ก็คือ ความประพฤติ เราเป็นผู้ที่ได้รับการศึกษาจากมหาวิทยาลัย ซึ่งนับว่าเป็นสถานที่ศึกษาที่สูงและมีเกียรติ ย่อมต้องรู้ผิดและชอบแล้วว่าสิ่งใดดี สิ่งใดชั่ว และสิ่งใดควรประพฤติและไม่ควรเพียงใด ตลอดจนกิริยามารยาทเราต้องบังคับใจของเราให้เป็นผู้ที่อยู่ในศีลธรรมอันดีงามเสมอ จึ่งจะได้ชื่อว่า เป็นนักศึกษาที่ดีของชาติเมื่อเร็ว ๆ นี้

มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์นี้นับว่าเป็นสถานศึกษาที่สำคัญส่วนหนึ่งของชาติด้วยว่าการเกษตรเป็นสิ่งที่เหมาะสมแก่พื้นภูมิประเทศเราโดยทั่ว ๆ ไป จะเป็นการทำนาก็ดี การเพาะปลูกพืชพรรณใด ๆ ก็ดี ย่อมได้ผลเจริญงอกงามทั้งนั้น ฉะนั้นการที่ท่านได้เข้ามาเป็นนักศึกษาอยู่ในมหาวิทยาลัยนี้ขอให้ท่านจงหมั่นพยายามศึกษาแสวงหาความรู้ความชำนาญให้จน เป็นผลสำเร็จ เมื่อท่านศึกษาวิชาต่าง ๆ จบหลักสูตรแล้ว จะได้นำวิชาที่ได้ศึกษานี้ไปใช้ในครอบครัวของท่าน และจงช่วยแนะนำ ให้ญาติมิตรและเพื่อนบ้านใกล้เคียงของท่าน ได้ประกอบตามแนวความรู้ความชำนาญของท่าน เพื่อจะได้เป็นทางเผยแพร่ในการ เกษตรกรรม ให้แพร่หลายยิ่งขึ้น ผลที่จะได้รับก็คือทางครอบครัวท่านก็จะมีอาชีพเป็นหลักฐานหรือถ้าจะประกอบให้เป็นอาชีพที่ เป็นล่ำเป็นสัน ความอุดมสมบูรณ์ในด้านการเกษตรก็จะเป็นของชาติในภายหน้าต่อไป

พระราชโทรเลข

เนื่องในโอกาสอันเป็นมหามงคลแห่งวันชาติของเรานี้ ข้าพเจ้าขอแสดงความปรารถนามาด้วยความยินดียิ่ง ขอให้ประชาชาติของเราและชาวไทยจงมีความสุขสมบูรณ์ทุกประการ