รัฐบุรุษ คือ บุคคลผู้ซึ่งเคยดำรงตำแหน่งสำคัญในการบริหารราชการแผ่นดินในฐานะต่าง ๆ อาทิ ผู้นำทางการเมือง หรือผู้นำทางทหาร โดยตลอดระยะเวลาที่อยู่ในตำแหน่งได้ประกอบคุณงามความดี ปฏิบัติราชการอย่างเต็มกำลังความสามารถ ด้วยความซื่อสัตย์สุจริต และได้ช่วยเหลือจงรักภักดีต่อชาตินั้น ๆ จนเป็นที่ประจักษ์กันโดยทั่วไป

คำคม

แก้ไข
  • นักการเมืองคือคนที่เข้าใจรัฐบาล ส่วนรัฐบุรุษคือนักการเมืองที่ตายไปแล้ว 15 ปี"
  • รัฐบุรุษคือผู้อุดช่องว่างระหว่างประสบการณ์กับวิสัยทัศน์" -
  • นักการเมืองคิดถึงการเลือกตั้งคราวหน้า แต่รัฐบุรุษคิดถึงชนรุ่นหลัง
  • ความรู้เห็นทั้งปวงอันได้มาโดยตำแหน่งหน้าที่ราชการทั้งนั้น ธรรมดาผู้ที่ได้เป็นรัฐบุรุษของบ้านเมืองถึงจะออกจาก ตำแหน่งหน้าที่ไปแล้ว ก็ไม่สามารถปลดเปลื้องความรับผิดชอบ ในหนหลังให้ขาดได้ทีเดียว เปรียบว่าถ้าคนธรรมดา เช่น หม่อมฉันทำความลำบากให้แก่คน ภายหลัง หม่อมฉันก็ต้องรับทุกข์นั้นต่อไปไม่มีสิ้นสุด
    • สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจิตรเจริญ กรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์