ลักษณวงศ์

ลักษณวงศ์ เป็นนิทานคำกลอน เรื่องจักร ๆ วงศ์ ๆ ประพันธ์โดย สุนทรภู่ สันนิษฐานว่ามีสำนวนของผู้อื่นแต่งเติม สำนวนกลอนบางตอนคล้ายกับดัดแปลงมาจากเรื่อง โคบุตร

คำสอน

ส.๑. พอสิ้นแสงสุริยาในอากาศ ก็โอภาสจันทร์แจ่มจำรัสฉาย น้ำค้างโรยโปรยปรายกระจายพราย พระพายชายพัดเชยรำเพยพาน

เสาวคนธ์หล่นโรยมารื่นรื่น เจ้าพลิกฟื้นวรองค์น่าสงสาร ไม่เห็นองค์มารดายุพาพาล ยิ่งแดดาลเดือดดิ้นอยู่โดยเดียว

๒. สุนทรภู่ครูกลอนสอนนิทาน  หญิงล้างผลาญผู้ชายง่ายนักหนา แค่ชักชวนยวนใจใช้เจตนา  เป็นชายาชายไวได้ครอบครอง

๓. ใช้เสน่ห์เล่ห์กลทุกหนไป  ล่อให้ใครเข่นฆ่ามาสนอง ชายใดหลงปลงใจไม่หมั่นตรอง  ต้องทนหมองหม่นจิตคิดเสียใจ

๔. นางยี่สุ่นครุ่นคิดจิตประสงค์  ลักษณวงศ์รักเกสรอ้อนไม่ไหว ด้วยความหึงตะบึงงอนร้อนดั่งไฟ  แอบใส่ไคล้พระองค์ให้หลงนาง

๕. ลักษณวงศ์หลงยี่สุ่นเลิกครุ่นคิด  โดนจริตมารยาจนฟ้าสาง สั่งประหารผลาญเกสรรอนแรมทาง  ตายอ้างว้างเหว่ว้าน่าอดสู